Start inspraak procedure voor voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied Oostzaan

Aankondiging van de gemeente. WIJ ZIJN ER BIJ:

Baggeren

Dit is het kaartje wat aangeeft wat er gebaggert is voor de zomer en wat er na de zomer gebaggert gaat worden. Dat is natuurlijk veel te weinig....we gaan het in de gaten houden...OOSTZANERVELD OPEN MET ALS MOTTO:


BAGGEREN, BOEREN EN BOOMPJES TREKKEN

JAARVERSLAG Oostzanerveld 2012

      

In 2009 is een start gemaakt met het actieprogramma Oostzanerveld. Hierin wordt uitvoering gegeven aan het rapport “Beheervisie Toekomst Oostzanerveld”, dat door de gemeenteraad in 2007 is vastgesteld.

Deze rapportage geeft inzicht in de voortgang van het actieprogramma in de periode november 2011 tot heden.

1. Algemeen

De uitvoering van de maatregelen uit het actieprogramma is vertraagd als gevolg van de besluitvorming die in mei 2010 heeft plaatsgehad in de gemeenteraad. De raad besloot toen een aantal voorgestelde acties uit het actieprogramma aan te houden tot nadat de oprichting van de nieuwe Stichting Vrienden van het Oostzanerveld (verder: ‘de Stichting’’) een feit was. Inmiddels is deze Stichting notarieel opgericht en 1 jaar actief.

2. Voortgang actieprogramma

Over de voortgang van het actieprogramma is het volgende te melden:

a. Baggeren

HHNK is eind vorig jaar gestart met het baggeren van een aantal watergangen in het gebied. Op de bijgevoegde kaart zijn de te baggeren watergangen aangeduid. Tevoren is peilonderzoek uitgevoerd. Er wordt 50.000 m3 gebaggerd, dit is ook tevens de maximale depotruimte in het depot Lombok dat gelegen is in het Ilperveld. HHNK heeft ervoor gekozen de watergangen waar het meeste bagger ligt, te baggeren.

In de periode december 2011 tot eind maart 2012 is 24000 m3 gebaggerd en via een persleiding afgevoerd en opgeslagen in het genoemde depot. (zie de groen en rose aangeduide watergangen op de kaart in bijlage 1). De werkzaamheden zijn uitgevoerd door 2 bedrijven, de firma Schilder en de firma Bunnik. De werkzaamheden zijn tot op heden voorspoedig verlopen. Het gaat om relatief schone bagger. (licht verontreinigd)

Vanwege het broedseizoen (duurt van eind maart tot half augustus) liggen de werkzaamheden momenteel stil. Vanaf 15 augustus gaan de baggerwerkzaamheden weer van start en worden de overige watergangen gebaggerd (zie de watergangen, die op de kaart met rode strepen gemarkeerd zijn). Volgens HHNK is het werk eind oktober gereed. Dan is ook het depot in het Ilperveld vol. Voor de komende jaren wordt het Oostzanerveld door het HHNK weer in het reguliere baggerprogramma meegenomen.

HHNK bespreekt de suggestie van de gemeente om op korte termijn een artikel in het Kompas te schrijven over de voortgang van het baggerwerk. Alle eigenaren/aangelanden van de gebaggerde /te baggeren watergangen, zijn/worden overigens tevoren geïnformeerd.

B. Activiteiten Natuurbeheer door Staatsbosbeheer

In Laag Holland doet Staatsbosbeheer nu ervaring op met een nieuwe manier van samenwerken met natuurboeren. Met vier natuurboeren zijn op 8 juni jl. (in aanwezigheid van minster Bleeker en Gedeputeerde Jaap Bond) erfpachtcontracten over een termijn van 30 jaar afgesloten. Het gaat hier om totaal circa 450 ha weidevogelgebied. In het Ooszanerveld is het bedrijf van Jan Schipper gestart met een oppervlakte van 120 ha. Bij deze boeren vormt het beheer van natuur en landschap de hoofdfunctie en is agrarische productie een van de inkomstenbronnen. De samenwerking met de natuurboeren zorgt ervoor dat de natuurdoelstellingen op deze gronden gerealiseerd kunnen worden én brengt duurzame en gezonde economische activiteit in de natuur. Dit is een van de manieren waarop Staatsbosbeheer wil samenwerken met partijen om het beheer van natuurgronden voor de toekomst veilig te stellen.

Natuur

Afgelopen jaar was een goed jaar voor de beschermde planten en dieren in het Oostzanerveld. De Natura 2000 doelen behoud en kwaliteit leefgebied (90 ha) van de Roerdomp, Bruine kiekendief, Rietzanger, Snor en Noordse woelmuis zijn gehaald. Het een keer in de drie tot vier jaar maaien van de moerasvegetatie zorgt voor deze kwaliteit. Het gemaaide riet kan nu worden gebruikt in de stal van Jan Schipper. 

Inzet vrijwilligers

De zeer kwetsbare trilvenen zijn voor een groot deel beheerd door de vrijwilligers werkgroep Oostzanerveld van de vogelbeschermingwacht Zaanstreek. Op de website  www.vogelwachtzaanstreek.nl/werkgroepen/oostzanerveld.php treft u nadere informatie aan over het doel en de activiteiten van de werkgroep. Deze zeer enthousiaste groep, al 12 jaar actief, van circa 25 vrijwilligers werkt 10 dagen per jaar met hooivork en hark op de slappe ondergrond. Enkele vrijwilligers hebben zich gespecialiseerd in het verwijderen van houtopslag. Niet simpel afzagen, maar met kluit en al worden de bomen gerooid. Dankzij de lange reeks van 15 jaar broedvogelinventarisaties door de vogelbeschermingwacht Zaanstreek is het gevoerde beheer kwalitatief meetbaar geworden. 

De populatie visdiefjes in het Oostzanerveld breidt zich uit. Eén van de visdiefjes verorbert een smakelijk hapje.

Educatie en Voorlichting

In de Zaanstreek worden, door een goede samenwerking tussen stichting Natuur en Milieu Educatie en Staatsbosbeheer, al 30 jaar educatieve activiteiten georganiseerd in de veenweide gebieden. Sinds 4 jaar varen er elk jaar gemiddeld 80 schoolklassen door het Oostzanerveld. De kinderen leren de vogels kennen en mogen dansen op trilveen. Op deze manier maken ze kennis met de natuur in hun directe omgeving en beleven samen met de gids een groot avontuur.

C. Wens tot herijking beheervisie Stuurgroep Oostzanerveld

Inleiding

Na de bespreking van het vorige jaarverslag, zijn medio december oriënterende gesprekken gevoerd met de heren Dral (Stichting Vrienden Oostzanerveld) en Ebbelaar (Vogelwacht Zaanstreek) die tot doel hadden duidelijkheid te krijgen hoe het precies verder moest met de beheervisie uit 2007. Aanleiding hiervoor waren geluiden/signalen uit het gebied die erop wezen dat:

a.            de maatregelen uit de beheervisie uit 2007 en het actieprogramma uit 2009 als gevolg van diverse oorzaken (onder meer door de a.s. rijksbezuinigingen, en ontbreken van financiële middelen) deels achterhaald, niet effectief en niet realistisch zijn en zeker geen passend antwoord bieden om de huidige problemen in het gebied aan adequaat aan te pakken en op te lossen;

b.            de stuurgroep Oostzanerveld niet echt een meerwaarde heeft omdat de individuele  leden binnen dit project geen mandaat, bevoegdheden of verantwoordelijkheden hebben om het gebiedsproces aan te sturen. Er is bovendien geen sprake vaneen formele samenwerking tussen partijen (via bijv. een overeenkomst) en daarnaast is niet duidelijk wie de voorzitter van de stuurgroep is of zou moeten zijn.

Uitgangspunten nieuwe visie

Verder werd een duidelijke behoefte/wens kenbaar gemaakt om een nieuwe, actuele visie met bijbehorend actieplan op te stellen om het beheer van het Oostzanerveld veilig te stellen/borgen. Deze nieuwe visie en het actieplan zou gebaseerd moeten zijn op de volgende uitgangspunten:

·         Het nieuwe actieplan moet realistische beheerdoelstellingen en maatregelen bevatten voor zowel de korte als de langere termijn. De belangrijkste acties zijn het baggeren en het veiligstellen van het beheer van het hele gebied.

·         De stuurgroep Oostzanerveld wordt opgeheven. In de plaats hiervan komt een werkgroep, waarin vertegenwoordigers van de belangrijkste partijen in het gebied zitting nemen. (Staatsbosbeheer, gemeente, Stichting Vrienden Oostzanerveld, Dienst Landelijk Gebied,de Wetlandwacht en een paar betrokken boeren). Ook Landschap Noord-Holland wordt gevraagd deel te nemen aan de werkgroep. Deze organisatie heeft in 2009 uitvoerig onderzoek verricht naar de weidevogelgebieden in Laag-Holland en hierbij veel kennis en expertise op dit vlak opgedaan. Onder meer de beheerproblematiek in het Oostzanerveld is onder de loep genomen. In bijlage 2 treft u het onderzoeksrapport aan waarin onder meer de beheerproblematiek in het Oostzanerveld wordt beschreven. (zie hoofdstuk 10). De status (bevoegdheden en verantwoordelijkheden), wijze van samenwerking, organisatie, en rollen van de werkgroep moeten nog nader worden uitgewerkt.

·         Voor de nieuw op te stellen beheervisie moet lokaal (ook bij Staatsbosbeheer en de boeren) draagvlak aanwezig zijn en deze maatregelen moeten ook financieel haalbaar en verantwoord zijn.

Als start van het proces om te komen tot deze nieuwe gebiedsvisie zijn in februari en maart 2012, onder voorzitterschap van de Stichting, een tweetal besprekingen gehouden in het gemeentehuis, Tijdens deze overleggen hebben vertegenwoordigers van de Stichting, Vogelwacht Zaanstreek, OVER- gemeenten, Staatsbosbeheer, Dienst Landelijk Gebied en een paar ‘’grote’’ boeren oriënterend met elkaar gesproken over het huidige beheer van het Oostzanerveld (probleemanalyse, knelpunten en kansen) en over de mogelijkheden en de inzet die de betrokken partijen in de komende jaren wel en niet kunnen leveren om de huidige situatie te verbeteren.

Om een goed en objectief beeld te krijgen van de huidige situatie in het Oostzanerveld hebben de heren Dral (namens de Stichting ) en Ebbelaar (namens de Vogelwacht) vervolgens in april en mei – van perceel tot perceel- de eigendoms- en de beheersituatie in beeld gebracht. Het resultaat treft u aan in bijlage 3 (zie overzichttekeningen)

In grote lijnen kunnen de gevoerde gesprekken de volgende conclusies worden geformuleerd:

*          De gronden ten noorden van de spoorlijn worden keurig beheerd. In dit deel van het       Oostzanerveld is geen sprake van bosjesvorming of verrommeling. Dit deel van het           gebied wordt grotendeels vanuit de nieuwe potstal             van Jan Schipper beheerd. Deze      gronden worden en/of blijven de komende decennia weidevogelland.

*          Het beheer van een groot deel van het (vaar) land gelegen ten zuiden van de      spoorlijn tot aan de Kerkstraat (het ‘middenstuk’’ ) staat onder druk. Sommige landjes            worden keurig onderhouden, andere worden niet of nauwelijks meer beheerd en             zijn al sterk verruigd en verrommeld (met houtopslag/bosjes). Daarnaast vindt op een          groot aantal percelen overmatige groei van distels en pitrus plaats en is incidenteel             sprake van stort van afval (oude koelkasten, tv’s en fietsen) Het betreft vooral landjes   die in   eigendom zijn van particulieren. Het westelijke deel van het gebied dat tegen      de snelweg A8 ligt, verdient extra aandacht. Hier vindt op sommige landjes      overmatige verwildering en bosvorming plaats.

            Doordat een aantal van de huidige boeren al een hoge leeftijd heeft wordt het urgent      om het beheer op de             thans nog door hen onderhouden percelen voor de toekomst        op de een of andere wijze te borgen. Aangenomen wordt dat dit gebiedsdeel nog             verder             verruigd en verrommeld als er op termijn geen concrete maatregelen worden          genomen om de situatie te verbeteren. Hierbij wordt verondersteld dat             Staatsbosbeheer de eventuele hiaten in dit beheer niet kan opvangen.    

            Staatsbosbeheer ziet overigens wel kansen om voldoende geld binnen te halen om        hun eigen terreinen (ca 260 ha) ook in de toekomst te blijven beheren. Wel wordt het door de bezuinigingen van het rijk een stuk minder, hoeveel precies is nog onzeker       omdat de provincie hier nog over moet beslissen. Hierdoor moet ook SBB straks     noodgedwongen prioriteiten stellen en keuzen maken welke stukken van het gebied      in de toekomst beheerd worden en welke niet.

Oplossingsrichting

Er zijn een aantal mogelijkheden om het (dreigende) beheerprobleem in het middenstuk van het Veld aan te pakken/op te lossen. Onderstaand wordt een overzicht geven van de te nemen maatregelen op de korte en de lange termijn.

a. Langere termijn

·         Bouw van een nieuwe beheerboerderij door de firma D. Koeman aan de Kerkstraat 83 in combinatie met een uitbreiding van het aantal ha te beheren weilanden (tot maximaal 100 ha). Om dit resultaat te bereiken, moet de gemeente bereid zijn het bestemmingsplan te wijzigen en moet met eigenaar Staatsbosbeheer overeenstemming worden bereikt over het beheer van de betreffende gronden.

·         Voor overige 6 tot 70 ha te beheren weiland in dit deelgebied zou een locatie moeten worden gevonden in het lint nabij buurtschap De Heul/Noordeinde (bijvoorbeeld. een voormalig boerenerf), waarop een nieuwe potstal kan worden gebouwd. Ook voor deze optie geldt dat de gemeente in het nieuwe bestemmingsplan de ruimte hiertoe moet geven en dat Staatsbosbeheer instemt met het plan.

·         Inzet van het instrument ‘’particulier beheer’’ (omzetten van agrarische grond in natuurgrond)

b. Korte termijn

·         Kappen van bosjes in het gebied. .

Doel is verschillende bosjes in het Oostzanerveld te laten kappen om meer openheid in het gebied te verkrijgen en meer rust te creëren voor de weidevogels in het gebied. In de laatste jaren hebben zich in het gebied steeds meer bosjes ontwikkeld en hun invloed op de weidevogels begint duidelijk merkbaar te worden. Weidevogels broeden liever niet dicht bij bosjes, omdat hierin allerlei roofdieren kunnen huizen die een oogje hebben op hun broedsel of kuikens. Uit tellingen blijkt dat er rondom bosjes dikwijls een zone van 250 tot 500 meter is, waarin maar heel weinig weidevogels broeden. Goede weidevogelgebieden, met hoge aantallen weidevogels, worden dan ook vooral gekenmerkt door een open landschap. Na het kappen van de bosjes, wordt aan de betreffende landjes weer en weidevogelfunctie gegeven.

·         Inventariseren van mogelijke andere op het gebied ( of specifieke gronden dan wel specifieke groepen ) van toepassing zijnde financiële regelingen). Landschapbeheer Noord-Holland is inmiddels gevraagd hiervoor de mogelijkheden te onderzoeken.

·         Organiseren van een actie voor het opruimen en verwijderen van grofvuil en overig afval (door de inwoners van Oostzaan op vrijwillige basis). Hiertoe is het voornemen t.z.t. een voorlichtingsavond te organiseren.

Voorstel verdere uitwerking visie en acties

·         Er wordt een in augustus persbericht in het Kompas geplaatst waarin de inwoners van Oostzaan worden geïnformeerd over de voortgang van het actieprogramma, in het bijzonder over de stand van zaken rond het baggeren en de beheerswerkzaamheden door Staatsbosbeheer.

·         De in dit jaarverslag geformuleerde visie en voorgestelde acties behoeven eerst nadere uitwerking, en afstemming tussen de betrokken partijen voordat een werkconferentie wordt georganiseerd en de visie aan de inwoners en andere belanghebbenden wordt gepresenteerd.

·         Uw raad in de loop van 2013 een aangepast voorstel gedaan voor de herijking van het actieprogramma met een bijbehorend uitvoeringschema en planning. (wie doet wat en wanneer) Dit voorstel wordt na instemming van de stuurgroep aan de gemeenteraad aangeboden.